بسم الله الرحمن الرحیم

شیطان وقتی می‌بیند کسی جدّی به عمل روی آورده است و دست از عمل برای پروردگار عالم نمی‌کشد، به خصوص یک جوان عزیزی است که به جای خدای ناکرده جواب مثبت دادن به نفس امّاره، برعکس اهل عبادت، اهل دعا، اهل اعتکاف، اهل شب‌خیزی، اهل مناجات و ... شده است؛ او را با وسوسه ریا از آن عمل بازمی‌دارد.

آیت‌الله قاضی(اعلی اللّه مقامه الشّریف) به نقل از استادشان، ملّاحسینقلی همدانی(اعلی اللّه مقامه الشّریف)، آن عارف عظیم‌الشّأن، یک نکته بسیار زیبا و عالی را در این زمینه بیان می‌فرمایند.

ایشان می‌فرمایند: اگر دیدید جوانی در حال عبادت هست، او را به آن عبادت تشویق و ترغیب کنید، دلیلش این است که قبل از ورود او به عبادت؛ به قدری شیطان او را فریب داده و حیله به کار برده، ولی حیله او کارساز نشده است.

یعنی به یک تعبیر دیگر این جوان توانسته آن دام‌هایی را که شیطان سر راه او قرار داده، یک یک از جلوی پای خودش بردارد و از آن چاله‌ها به سلامت عبور کند و حالا به عبادت ورود پیدا کرده است.

یعنی این‌طور نیست که من و شما فکر کنیم همین که اراده کردیم دیگر بنده خدا شویم و پروردگار عالم را عبادت کنیم؛ آن ملعون ما را راحت می‌گذارد و بنده می‌شویم - توجّه! توجّه! به این نکته خوب دقّت کنید - او به عزّت پروردگار عالم قسم خورده است که همه را به اغوا می‌کشد، «فَبِعِزَّتِکَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعین» . وقتی کسی قسم می‌خورد، باید در آن دقّت کرد، حال وقتی ابلیس، آن شیطان لعین و رجیم، قسم خورده، پس این‌طور نیست که من و شما فکر کنیم راحت می‌توانیم از حیله‌ها و مکرهای او جان سالم به در ببریم.

آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی(اعلی اللّه مقامه الشّریف)، استاد عظیم‌الشّأنمان می‌فرمودند: آقا میرزا جواد آقای ملکی تبریزی(اعلی اللّه مقامه الشّریف) به نکته مهمّی اشاره می‌کردند، ایشان می‌فرمودند: بعضی از مواقع، من بعضی از اهل بندگی را می‌بینم که صورت آن‌ها زخمی است که آن هم به واسطه چنگ آن ملعون بود، برای این که نگذارد آنها اهل عبادت شوند، امّا وقتی به عبادت نزدیک می‌شوند، بلافاصله صورتشان مرمّت می‌یابد و چنان نورانی می‌شود که ضجّه‌های شیطان شنیده می‌شود!

شیطان این است. اینطور نیست که ما بتوانیم راحت عبادت کنیم، او وقتی ببیند فردی مصرّ است که بنده خدا باشد، طبعا نوع دیگری وارد میشود و آن نوع دیگر این است که او را با نام ریا فریب میدهد. شیطان به سوی او که اهل صیام، اهل صلاه و اهل قیام در دل شب است، میآید و به او میگوید: «إِنَّکَ مُرَاءٍ». چون دید نمیت‌واند مانع عبادت او شود و او از این تمام سدها گذشت، حالا فریبی که میخواهد به او بدهد، این است: تو اهل ریایی. اگر اهل ریا نبودی، زودتر از همه در خانه خدا نمیآمدی؛ اگر اهل ریا نبودی، ذکر نمی‌گفتی؛ اگر اهل ریا نبودی، روزه نمیگرفتی، حالا که روزه گرفتی به نماز جماعت نرو تا کسی نفهمد تو اهل روزهای.

لذا شیطان اینگونه فریب میدهد تا ثواب نماز جماعت را از انسان بگیرد، میگوید: تو روزهای، اگر به مسجد بروی، چون بالاخره میخواهی به یک آب یا خرمایی افطار کنی، بقیّه میفهمند؛ یا این که یک کسی قبل از اذان مغرب به تو تعارف میزند، نمیتوانی بخوری، میفهمند تو اهل صیام در ماه رجب المرّجب هستی؛ لذا ریا میکنی! این کار را نکن، نمیخواهد به مسجد بروی!

یا مثلاً عرض کردیم کسی عادت دارد که اهل شبخیزی و تهجّد باشد، حالا با رفقایش در سفر است یا مهمان کسی است و میخواهد بلند شود، شیطان میگوید: کجا؟! برای چه میخواهی بلند شوی؟! اگر بخواهی برق را روشن کنی، مردم را اذیّت کردی؛ اگر در تاریکی راه بروی، پایت به جایی میخورد، صدایی ایجاد میکند، بقیّه می-فهمند، بخواب، خدا که میداند تو همیشه در دل شب قیام میکنی، امشب نمیخواهد اهل نماز باشی، اگر امشب قیام کنی، ریاست! ببینید این ملعون چقدر مکّار است و چقدر زیبا فریب میدهد!